Το Project
Ο στόχος του έργου BioValue είναι η ανάπτυξη μιας ολιστικής προσέγγισης για την ανάλυση της σχέσης μεταξύ της βιοποικιλότητας, της αγροδιατροφικής αλυσίδας αξίας, του περιβάλλοντος και των προτιμήσεων/υγείας των καταναλωτών, μέσω μιας από τη βάση προς τα πάνω μεθοδολογίας για την ανάπτυξη ενός δυναμικού και προσαρμοζόμενου εργαλείου με σκοπό τη βελτιστοποίηση της ένταξης λιγότερο αξιοποιημένων γενετικά ποικίλων καλλιεργειών στην αλυσίδα αξίας της αγροδιατροφής σε όλη την Ευρώπη. Η ιδέα είναι να αναλυθούν ρητά οι αλληλεπιδράσεις και η συμπεριφορά των παραγόντων της αγροδιατροφικής αλυσίδας σε συνδυασμό με διάφορα μελλοντικά σενάρια κλιματικών συνθηκών και διαθεσιμότητας νερού και να ξεκινήσει μια αυτοτροφοδοτούμενη δυναμική διαδικασία βιοποικιλότητας, κινητοποιώντας τις αγοραστικές και κοινωνικές δυνάμεις.
1.Μοντελοποίηση βασισμένη σε παράγοντες (Agent-based modelling): Η προσέγγιση αυτή χρησιμοποιείται εκτενώς για τη μοντελοποίηση ποικίλων συστημάτων, ιδιαίτερα στην αγροδιατροφική αλυσίδα αξίας. Έχουν ήδη αναπτυχθεί εξειδικευμένοι αλγόριθμοι για τις προσομοιώσεις του μοντέλου.
2.Πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης: Πιλοτικές περιοχές που καλύπτουν διαφορετικά αγροτικά συστήματα (ανοικτού πεδίου, θερμοκήπια, θερμοκήπια με δίχτυ σκίασης, υδροπονικά & εδαφικά, συμβατικά και βιολογικά, ή συνδυασμούς αυτών), σε ετερογενείς εδαφοκλιματικές περιοχές, χρησιμοποιούνται εκτεταμένα για αξιολόγηση καταλληλότητας καλλιεργειών μέσω συμμετοχικής βελτίωσης, για ανάλυση βιωσιμότητας και οικονομικής απόδοσης με βάση τεχνικές γεωργίας ακριβείας.
3.Ανάπτυξη νέων τροφίμων: Νέες συνταγές και επεξεργασμένα τρόφιμα με βάση τη συμβολή διατροφολόγων, επιστημόνων τροφίμων και σεφ εφαρμόζονται και ελέγχονται από καταναλωτές με οργανωμένα πρωτόκολλα.
4.Πιστοποίηση και ιχνηλασιμότητα: Η ιχνηλασιμότητα από το αγρόκτημα έως την αγορά έχει δοκιμαστεί σε πλήθος αγροτικών προϊόντων. Η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε θα ενταχθεί στο BioValue.
Συνέντευξη με τον καθηγητή Κωνσταντίνο Μάττα, συντονιστή του έργου BioValue:
Τι είναι το έργο BioValue;
Το BioValue είναι ένα έργο χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ στο πλαίσιο του Horizon 2020, με συμμετοχή δεκαεπτά εταιρικών φορέων σε όλη την Ευρώπη και πέραν αυτής, που στοχεύει στη βελτίωση της αγροβιοποικιλότητας και της διαφοροποίησης στην αλυσίδα τροφίμων. Η βιοποικιλότητα των καλλιεργειών, δηλαδή η καλλιέργεια πολλαπλών ειδών σε επίπεδο αγροκτήματος, αποτελεί στοιχείο της αγροτικής βιοποικιλότητας και δημιουργεί διαφοροποιήσεις στη πανίδα εδάφους, τα αγριόχορτα, τους εχθρούς και τους ωφέλιμους οργανισμούς τόσο στο αγρόκτημα όσο και στο αγρο-οικοσύστημα. Ωστόσο, η ποικιλοκαλλιέργεια τα τελευταία χρόνια μειώθηκε λόγω διάφορων παραγόντων στην αλυσίδα τροφίμων (τεχνολογία επεξεργασίας, κόστος) αλλά και λόγω των προτιμήσεων των καταναλωτών.
Ποια είναι τα οφέλη του έργου για τους Ευρωπαίους πολίτες;
Τα μηνύματα από τη σύνοδο COP26 στη Γλασκόβη δείχνουν ότι οι παγκόσμιοι ηγέτες αναγνωρίζουν τη σοβαρότητα της κλιματικής αλλαγής και την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος. Όμως, η πραγματική δύναμη βρίσκεται στα χέρια των καταναλωτών. Κυριολεκτικά! Μην περιμένετε ως το 2030 ή το 2050 – αλλάξτε τη διατροφή σας τώρα, φάτε πιο «ποικίλα» γεύματα και βελτιώστε την υγεία σας και το περιβάλλον. Το έργο BioValue θα παρέχει όλη την επιστημονική γνώση και τεκμηρίωση για να γίνουν τα τρόφιμα πιο ποικίλα, θρεπτικά, υγιεινά, αλλά και νόστιμα. Μέσω ενός πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος, οι διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών θα φτάσουν έως τους αγρότες, μετατρέποντας τα αγροτικά τοπία της Ευρώπης σε πολύμορφα και βιώσιμα αγρο-οικοσυστήματα.
Πώς μπορούν να επιτευχθούν αυτά τα οφέλη;
Το έργο θα προσφέρει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τη διατροφική αξία ποικίλων πιάτων και νέων προϊόντων. Επιπρόσθετα, νέες λιγότερο αξιοποιημένες καλλιέργειες θα μπορούσαν να επανεισαχθούν στην ευρωπαϊκή γεωργία με χρήση τεχνικών μηχανικής μάθησης και τεχνητής νοημοσύνης. Αυτοί οι «νέοι παίκτες» θα ενταχθούν στα αγροοικοσυστήματα, την τροφική αλυσίδα και τη διατροφή των Ευρωπαίων. Το όραμά μας είναι να δημιουργήσουμε επαναλαμβανόμενα και διαχεόμενα αποτελέσματα όπως μετασχηματισμό τοπίων, πολυποίκιλες αλυσίδες εφοδιασμού και, κυρίως, «ποικίλα» πιάτα τροφίμων. Η εικόνα των ευρωπαϊκών πεδιάδων θα αρχίσει να μετασχηματίζεται από μονοκαλλιέργειες σε πολυκαλλιέργειες, με σημαντικά οφέλη για το περιβάλλον και την υγεία.
